Son 5 yıldır altın çağını yaşayan ayakkabı sektörü, artan maliyetler ve Çin’den yapılan ithalat nedeniyle zor günlerden geçiyor. Gaziantep Ayakkabıcılar Odası Başkanı Emin İnce, cari fazlası veren ayakkabı sektörünün ilk defa ihracatta düşüş yaşadığını belirtirken, istihdam kaybının ise yüzde 11’lerde olduğunu söyledi. İnce, “Esnafımız şu anda bayram olduğu için düşük kapasite de olsa bir şekilde üretmeye çalışıyor. 80 bin işçi vardı, bunun 9 bin 500’ü işten çıkarıldı. Odamıza kayıtlı 2 bin ayakkabı terlik imalatçısı, bin 575 perakendeci ve 200 tane yan sektörler var. Sektör direniyor, şimdi kazandığını yiyor” dedi.
İHRACAT İLK DEFA DÜŞTÜ
Ayakkabı sektörünü değerlendiren Emin İnce, zor günlerden geçtiklerini anlattı. Sektörün Eylül ayında artan dolaylı gümrük vergisi ve referans fiyat uygulamasıyla bir koruma kalkanı durumuna geçtiğini belirten İnce şunları söyledi: ”Yüzde 400 artan maliyetler, düşük kur, yüksek faiz, kiralarda orantısız artış, Avrupa'nın en pahalı hammaddesini kullanmamızın yanı sıra asgari ücrete yapılan zam sektörümüzü daralttı. İhracatta ilk defa düşük yaşandı.
SEKTÖR CARİ AÇIK VERDİ
Sektörümüz 5 yıldır altın çağını yaşıyordu. Türkiye’de cari fazlası veren 5-10 sektörden bir tanesiydik. İki sene önce 1 milyar 250 milyon dolar ihracata karşılık, 500 milyon dolar ithalat vardı. Sektörümüz cari fazlası veriyordu. Bu sene ilk defa sektörümüz cari açık verdi. İthalat 1.5 milyar dolara yaklaştı. İthalatta yüzde 100’den fazla artış oldu. İhracat ise yerinde sayıyor. 1 milyar 100 milyon eksik zararla kapattık.”
ÇİN DEVLETİ ÜRETİCİLERİ DESTEKLİYOR
İthalatın artmasının ana sebebinin Çin ve Uzak doğru ülkelerinin pandemi dönemi sonrası normalleşmeye dönmesi ve devlet desteği almaları olduğunu belirten İnce şöyle devam etti: ”Uzakdoğu ülkelerinde ayakkabı üreticilerine devlet destek veriyor. Ayrıca uygulanan ekonomik politikalar ithalatın artmasında etkili oldu. Yurtdışı ve Türkiye’deki fuarlarımızda bahsettiğimiz maliyetlerden dolayı fiyat tutturamadık. Çin ve Uzak Doğu, ayrıca Avrupa ayakkabı ve deri mamullerinde bizden daha uygun hale geldi. Portekiz’den, İspanya’dan üst grup ayakkabı, Çin ve Uzakdoğu’dan emitasyon ayakkabı geliyor. “
KAPASİTE KULLANIMI YÜZDE 60’LARA GERİLEDİ
Ayakkabı ve terlik sektörünün zor bir dönemden geçtiğini belirten İnce, “İç piyasa müşterilerimizi kaybetmemek için üreticiler zararına satış yapıyor. Yüksek enflasyon, yüksek faiz, düşük kurun yanı sırada maliyetler arttı. Fiyat tutturma şansımız yok. İstihdamı korumaya çalışıyoruz. İş kur rakamlarına göre sektörümüz yaklaşık yüzde 11’lik istihdam kaybı yaşadı. Kapasite kullanımımız yüzde 60’lara geriledi.. Devletimizin uygulamış olduğu ekonomik politikaları destekliyoruz. Temmuz’dan sonra piyasaların rahatlayacağını ümit ediyoruz. Sonbaharda da yeni sezonla birlikte bir toparlanma sürecine geçeceğimizi, 2025 yılının ilk çeyreğinden itibaren eski günlerine döneceğini umut ediyoruz.” diye konuştu.
PES ETMEK YOK
Hükümetten referans fiyat uygulamasının yükseltilmesi, gümrük vergilerinin güncellenmesi isteyen İnce, “Hükümetimiz bunu yaparsa iç piyasadaki üreticileri ve müşterileri korumuş olacak. Perakende sektörü de rahat değil. Artan fiyatlar karşısında halkın alım gücü düşük. Esnafımız şu anda bayram olduğu için düşük kapasite de olsa bir şekilde üretmeye çalışıyor” şeklinde konuştu. Meral KINACILAR ERBEKTE
