Bayraktar, limonun markette üretici fiyatının 3,5 katına satıldığını belirterek, fiyat farkının yüzde 253,7 ile zirve yaptığını söyledi. Patates, kuru kayısı, havuç ve Antep fıstığı da fiyat farkının en yüksek olduğu ürünler arasında yer aldı.
Limon, Patates ve Kuru Kayısıda Fiyat Farkı Şaşırtıcı Boyutlarda
TZOB Başkanı Bayraktar, Kasım ayında üretici ile market fiyatları arasındaki farkın en çok limonda görüldüğünü belirtti. Üreticide 8,25 TL olan limon, markette 29,18 TL’ye satıldı. Patates üreticide 6,13 TL iken markette 18,69 TL, kuru kayısı ise üreticide 135 TL iken markette 401,52 TL’ye kadar çıktı.
Fiyat farkının yüksek olduğu diğer ürünler:
- Havuç: Üreticide 11,50 TL, markette 33,71 TL (2,9 kat fark)
- Antep fıstığı: Üreticide 240 TL, markette 693 TL (2,9 kat fark)
Markette Fiyatı En Fazla Artan Ürün: Patlıcan
Kasım ayında marketlerdeki 42 üründen 38’inde fiyat artışı yaşandı. Fiyatı en çok artan ürün, yüzde 69,2 artışla patlıcan oldu. Patlıcanı yüzde 47,5 artışla domates, yüzde 42,3 artışla kuru soğan ve yüzde 39,4 artışla karnabahar izledi.
Markette fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde 17,2 azalışla portakal olurken, portakalı yüzde 4,4 ile limon, yüzde 3,2 ile tavuk eti takip etti.
Üreticide Karnabahar ve Beyaz Lahanada Rekor Artış
Üreticide ise fiyatı en fazla artan ürün, yüzde 153,4 ile karnabahar oldu. Karnabaharı yüzde 113,8 ile beyaz lahana ve yüzde 100 ile patlıcan izledi. Fiyatı en fazla düşen ürün ise yüzde 17,5 ile limon oldu.
Girdi Fiyatlarındaki Artış Çiftçiyi Zorluyor
Bayraktar, tarımda girdi maliyetlerinin Kasım ayında artmaya devam ettiğini vurguladı. Aylık bazda:
- Amonyum sülfat gübresi yüzde 3,6,
- Mazot fiyatları yüzde 3,3 oranında arttı.
Yıllık bazda ise mazot fiyatları yüzde 17,2, elektrik fiyatları yüzde 30,4, tarım ilacı fiyatları yüzde 25,7 arttı. Yem fiyatları ise yıllık bazda süt yeminde yüzde 36,9, besi yeminde yüzde 36,1 oranında yükseldi.
Fiyat Artışlarının Nedenleri
Bayraktar, üretici fiyatlarındaki artışların arz-talep dengesinden kaynaklandığını belirtti:
- Karnabahar: Arz düşüşü ve talep artışı fiyatları yükseltti.
- Patlıcan: Tarladan sera üretimine geçişte yaşanan arz düşüşü nedeniyle fiyatlar arttı.
- Zeytinyağı: Talepteki azalma fiyat düşüşüne neden oldu.
- Soğan ve patates: Depo ve işçilik maliyetleri fiyatlara yansıdı.
Fiyat Farkı Nasıl Azaltılabilir?
Bayraktar, üretici ve market fiyatları arasındaki farkın azaltılması gerektiğini belirterek, bu farkın hem tüketiciyi hem de üreticiyi mağdur ettiğini söyledi. Çözüm için, lojistik ve aracılık maliyetlerinin düşürülmesi, doğrudan üretici-tüketici bağlantısının sağlanması gerektiğini vurguladı.
Kasım ayında yaşanan fiyat farkları, tarımda üretim ve pazarlama sisteminin iyileştirilmesi gerektiğini bir kez daha ortaya koydu. Çiftçinin artan maliyetlerle baş etmeye çalıştığı bir ortamda, tüketicilerin de fiyat farkı nedeniyle zorlandığı görülüyor.
