Karar vermek zorunda kalmadan
Karar vermiş insan,
Aklını kullanmıştır.
Karar vermek, yaşamımızda değişiklikler yapmanın en pratik yoludur. Ancak bir çok konuda olduğu gibi, nasıl karar verdiğimize dikkat etmediğimiz için, bilinçli bir şekilde verdiğimiz kararları sürdürmekte genellikle başarısız oluruz. Örneğin bazılarımız, günde on kere sigarayı bırakma kararı verir, on dakikaya kalmadan da bu karara rağmen sigara yakar. Bu karar bozmalar özellikle duygusal ilişkilerde de karşımıza çıkabilir. ?Bir daha asla?? deriz ve bakarız ki elimizde telefon, ?O?nu aramış, onunla konuşuyoruz.
Bu tür başarısızlıklar bizi bilinçli kararlar almaktan soğutur. Bu nedenle bir çok insan otomatik kararlara bırakır yaşam akışını.
Otomatik bir davranışın bilinçli olarak yapılmaya kalkışılmasında, her zaman bir bocalamayla karşılaştığımızı gözlediniz mi? Örneğin konuşmak, yürümek gibi eylemlerimiz, birer otomatik davranıştır. Konuşurken el hareketlerinize dikkat ettiniz mi hiç? Dikkat ettiğiniz andan itibaren el hareketlerinizi artık doğal olarak yapamadığınızı fark edersiniz. Hatta elleriniz elinizde kalır, ne yapacağınızı şaşırırsınız!
Otomatik davranışları istemsel olarak yapmaya kalkıştığımızda ortaya çıkan bu bocalama durumu, bu davranışlarda zihnimizin acemi oluşundan kaynaklanır. Çünkü otomatik davranışlar zihnimiz tarafından idare edilmez. Bu,bilincimizin bir başka alanına ait bir iştir. Zihnimizin işini kolaylaştıran, yükünü hafifleten çok geniş bir bilinç alanına sahip olduğumuzu anımsayın. Bu bilinç alanı şu anda bütün vücudumuzun çalışmasından ve güvenliğinden sorumludur. Dolayısıyla zihnimiz, kalbimizin çalışmasını düzenlemek, denetlemek zorunda değildir örneğin, bunu o bilinç alanımız bizim için sessiz sedasız arka planda yapar. Bu bilinç alanı sayesinde, zihnimizin işi oldukça hafifler ve biz ancak bu sayede boş kalan zihnimizle gevezelik eder ya da ne yapacağımızı bilemeyiz.
Karar vermek, zihnimizle bir davranış (tutum, tavır, eylem) değişikliği oluşturma eylemidir.
Zihnimizi bir alanda ilk kez kullanıyorsak veya seyrek olarak kullanıyorsak, doğal olarak acemilik çekeriz ilk başlarda. Eğer nasıl karar alıp uyguladığımızı bilinçli olarak incelememişsek, başka bir deyişle bu süreç zihnimizce bilinmiyorsa, kuşkusuz bir acemilik dönemi yaşayacağızdır bilinçli karar konusunda. Hele bir de yıllarca sürmüş bir otomatik davranışla ilgili bir karar almaya kalkışmışsak, beş dakika sonra, aldığımız kararı sürdüremediğimizi görecek ve sonunda ?karar almaktan? vazgeçeceğizdir büyük bir olasılıkla. Birden bire çok önemli bir karar alabilmeniz için, çok büyük bir zorlanmayla karşı karşıya gelmiş olmanız gerekir. Bu zorlanma sizi kendiliğinden ?yeter artık? noktasına getirirse, başarılı bir karar alabilirsiniz.
Peki başarıyla uygulayabileceğimiz bir kararı nasıl alırız?
Küçük ve önemsiz konularda kararlar alarak başlayın. Zihninizin karar alma konusunda ustalaşması gerek önce.
Karar almakla, bir süreci bitirdiğinizin ancak yeni bir süreç başlattığınızın farkında olmalısınız.
Bu en çok yapılan hatadır bilinçli karar vermede. Örneğin sigarayı bırakma kararı vermek, sadece sigara içmeyi bırakmak anlamına gelmez. Yepyeni bir günlük hayata başlama kararıdır bu aynı zamanda ama işin bu yanı görülmez genellikle. Bu nedenle de karar verme süreci yarım kalır. Eksik karar verilmiştir bir ölçüde. Bu diğer otomatik davranışlar için de geçerlidir.
Karar aldıktan sonra kararınız yönünde çalışmanız gerekir.
Bir işadamı yeni bir yatırım kararı aldığında ne yapar? Herhalde ?tamam karar verdim. Artık bu yatırım işi oldu bitti? demez. Siz de bir karar aldığınızda, bunun için bir şeyler yapmalısınız. Yine sigara örneğinden devam edecek olursak, sigarayı bırakma kararından hemen sonra, ?tamam bu iş bitti? hatasına düşmek oldukça yaygındır. Oysa bu kararı destekleyecek çalışmalar ve planlar yapmak aklımıza gelmez genellikle.
Kararınızı sağlamlaştırıcı adımlar atmanız gerekir.
Bir kararı sağlamlaştıran en güçlü adım, o kararı uygulamak için çalışıp çabalamaya değecek bir kazanç bulmaktır. Başka bir deyişle kararın amacı, kararı uygulamak için çekilecek zahmete değmelidir. İşte bu nedenle örneğin ?sigarayı bırakma kararı? eğer ciddi bir sağlık sorunu yoksa baştan zayıf bir karardır.
Görüldüğü gibi istemli olarak karar vermek için zihinsel bir terbiye gereklidir. Ve bu terbiyeyi zihninize ancak siz verebilirsiniz. İhtiyacınız olan bilgiler her yerde var. Bana da yazıp sorabilirsiniz her zaman. Gönlünüzce bir gün olsun!
[email protected]