BİTMEYEN PROJE
Cemali TOPRAK
"Belkıs-Nizip Pompaj Sulama Projesi" bitmeyen proje. Bugün köşe yazımda 1995 yılında başlanılan ve günümüzde halen devam eden çok önemli bir sulama projesi hakkında kamuoyunun ve yetkililerin dikkatini çekmeye çalışacağım.Belkıs pompa istasyonu, sulama amaçlı olarak dünya genelinde en büyük pompa istasyonunu bünyesinde bulundurmaktadır.Toplam sulama alanı : 95.000 haToplam açık kanal boyu : 87,5 kmToplam sulama şebekesi uzunluğu : 340 kmBu projenin öncelikli amacı Nizip ovasının sulanması, sulama mevsimi dışında kalan dönemde ise Fırat kaynaklı su ile Hancağız Barajında su depolanmasını sağlamaktır. Hancağız barajında depolanan su ile Gaziantep-Barak ve Kayacık ovaları sulama suyuna kavuşturmaktır. Projeyi Çevre ve Orman Bakanlığı, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 1995 yılında 238282,400 USD proje değeri ile ihaleye açmıştır. Proje üzülerek söylüyorum ki 2022 yılında halen devam etmektedir.Belkıs Nizip Pompaj Sulaması 4 kademeden oluşmaktadır. Henüz ikinci kademenin bir kısmı tamamlanabildi. Arazi içi şebekeler halen yapılamadı. Üçüncü ve dördüncü kademelerin akıbeti ise halen belli değil. Hatta projenin birinci kademesinde yapılan bazı kısımları daha kullanılamadan yıprandı ve kullanılamaz hale geldi.Sulama projesi bitmediği için bölgede ortalama verim özellikle de son iki yıldır neredeyse sıfıra yakın hale geldi. Geçen yıl Buğday ve Arpa'da dekara yaklaşık 230 kg verim alınırken bu yıl daha da kötü sonuçlar beklenmekte. Beklenilen dekara verim yaklaşık 170 kg. Ancak asıl tehlike yetişkin Antep fıstığı ağaçlarında. Bu ağaçların yaşaması için ortalama yağış miktarı 300 kg olmalı. Sulama projesi tamamlanmadığı için her yıl Antep fıstığından da verim kaybı olmakta. Proje bitse 100 kg gibi dekarda verim artışı beklenebilir. Yine bugün neredeyse sıfır kg olarak alınan Buğday verimi de 600 kg dekara kadar çıkabilir. Buna ilaveten ikinci ürün mısır ekimi mümkün olabileceği için yaklaşık 1500 kg dekara mısır da elde edilebilir.Görüldüğü gibi özellikle Covid-19 pandemisi süresince yaklaşık son 3 yıldır dünya da ve ülkemizde yaşanılan tarımsal ve gıda ile ilgili kaynaklardaki ciddi sorunlar aslında biraz da bizim hatamız. Bu gibi önemli projelere bir an önce önem vererek topraklarımızı ve çiftçimizi su ile kavuştursak ve onlara doğru sulama, gübreleme, hasat ve tarımsal yöntemleri anlatsak, planlı ve programlı olarak ekim stratejileri ile doğru ürünleri belirlesek ülkenin tarımsal üretimi ciddi ilerleme sağlayacaktır. Buğday ve arpa gibi son yıllarda çok daha fazla ithalata dayalı temin edilebilen ürünlerin ülkemizdeki verimliliğinin artması ithalatın azalmasına ve çok değerli dövizlerin ülkemizde kalmasına dolayısıyla ekonomiye, cari açığa da katkı sağlayacaktır.
Yorumlar