Günümüz ramazan... Ramazan ayında Hacivat Karagözü anımsar bazı kuşaklar, anlatmaya çalışırlar seyre- debildikleri kadarını ramazan geceleri torun torbaya... 'Hacivat karagöze güler eğlenirdik ne televizyon vardı ne bilgisayar...'

Hoş günümüzde de devam ediyor ya Hacivatçılık... İpler başkasının elin- de kendisi sadece görüntü...

Lafı başka yönlere çekmeyelim, geçmiş dönemin gerçek Hacivat Kara- gözün kahramanları arasında kimler varmış kimler... Elbette başrollerde Karagöz ve Hacivat, diğerleri figüran, işi biten rafa atılır...

EksenKişiler... (Karagöz,Hacivat)

Kadınlar (Zenneler, Kanlı Nigar, Salkım İnci, Karagözün karısı, Haci- vatın Kızı vs.)

İstanbul ağzı konuşanlar... (Çeleb i ve Tiryaki)

Anadolulu kişiler... (Laz, Bolulu, Kayserili, Kürt, Kastamonulu)

Anadolu dışından gelen kişiler...

(Arnavut, Arap, Acem)

Müslüman olmayan kişiler...

(Rum, Ermeni, Yahudi)

Kusurlu ve ruhsal hasta olan kişi- ler... (Kekeme, Kambur)

Kabadayılar ve sarhoşlar... (Matiz,

Tuzsuz Deli Bekir, Sarhoş) Eğlendirici kişiler... (Köçek, Çengi,

Cambaz, Hokkabaz)

Olağanüstü kişiler ve yaratıklar... (Cazular, Cinler, Canan)

Geçici, ikincil kişiler ve çocuklar...

(Çeyiz taşıyıcıları, Satıcılar vs.) KARAGÖZ: Oyunun hiç şüphesiz

başrol oyuncusu Karagözdür. Oku- mamış bir halk adamıdır. Hacivatın kullandığı yabancı kelimeleri anlamaz ya da anlamaz görünüp, onlara yanlış

anlamlar yükleyerek ortaya çeşitli nükteler çıkarırken bir taraftan da Türk- çe dil kuralları ile yabancı kelimeler kullanan Hacivat ile alay eder. Her işe burnunu sokar, her işe karışır, sokakta olmadığı zaman da evinin pence- resinden uzanarak, ya da içerden seslenerek işe karışır. Dobra dobra, zaman zaman patavatsız yapısından dolayı ikide bir zor durumlarda kalırsa da bir yolunu bulup işin içinden sıyrılır. Çoğu zaman işsizdir, Hacivatın buldu- ğu işlere girip çalışır. Değişik oyunlarda rol icabı değişik kıyafetler içinde farklı Karagöz tasvirleri vardır. Kadın Karagöz , Gelin Karagöz, Eşek karagöz, Çıplak Karagöz , Bekçi Karagöz, Çingene Karagöz, Tulumlu Karagöz, Davulcu Karagöz, Ağa Karagöz v.s.

ZENNE: Karagöz oyunundaki bütün kadınlara genel olarak Zenne denir. Salkım İnci, Şallı Natır, Nuridil, Dimyat Pirinci, Şekernaz, Yedi dağın çiçeği Hasırasıçtının kızı Rabiş, Cemalifer, Hür- müz Hanım, Dürdane Hanım, Şetaret (Arap halayık), Dilber, Nazikter.

BEBERUHİ: Altıkulaç Beberuhi lakabıyla anılır. Yaşı büyük aklı küçük idiot bir tiptir.

TUZSUZ DELİ BEKİR: Bir elinde içki şişesi, bir elinde tabanca ya da kama

vardır. Olayların karmaşıklaştığı anda gelip kaba kuvvetle olayı çözer.

HİMMET: Kastamonulu Himmet olarak da geçer. Sırtında baltası vardır. Kaba saba bir tiptir.Karagöz oyunlarının en iri tasviridir.Yaklaşık 50 cm boyun- dadır.

MATİZ: Matiz Çingene ce sarhoş demektir. Matiz, sarhoş, külhanbeyi tiplerinin hepsi yaklaşık olarak aynı tip- lerdir.(Bekri Mustafa, Bekri Veli, Sakallı Deli, Hımhım Ali, Hovarda Çakır, Kırmızı Suratlı Bakır, Burunsuz Mehmet, Çopur Hasan, Cingöz Mustafa)

TİRYAKİ: Afyon yutup pineklemek- le ömür geçiren, olayın en can alıcı yerinde uyuklayan bir tiptir. (Nokra çelebi)

LAZ: Karadenizli, çabuk konuşan ağzı kalabalık bir tiplemedir.

ACEM: Halıcılıkla uğraşan zengin İranlı tipleme.

Bunların dışında Osmanlı impara- torluğu döneminde ve günümüzde yaşayan her tip Karagöz oyunlarında yerini alabilir...

Kimler mi? Onları da siz ekleyin...