Başlığı okuyup da hemen sevinmeyin. Çünkü Meclise sunulan yasa teklifi bütün kurumlar vergisi mükellefleri için değil, bazı mükellef gruplarında kurumlar vergisinde indirime gidilmesini öngörüyor. Bu şanslı mükellef grupları hangileri, belirtmeye geçmeden önce, son yıllarda kurumlar vergisi oranları neden sürekli değişiyor, bundan bahsetmek istiyorum.Geçmiş yıllara baktığımızda kurumlar vergisi oranının %20 olarak hiç değişmeden yıllarca uygulandığını hatırlayanlarınız olacaktır. Aslında Kurumlar Vergisi Kanunu’nun, kurumlar vergisi oranını düzenleyen 32. Maddesinde oran hala %20.Ancak Kurumlar Vergisi Kanunu’na eklenen geçici maddelerle son yıllarda sürekli oran değiştirilmekte. Hangi yıllarda kurumlar vergisi oranı ne uygulandı isterseniz kısaca hatırlayalım.
Yıllar | Vergi Oranları (%) |
2015 | 20 |
2016 | 20 |
2017 | 20 |
2018 | 22 |
2019 | 22 |
2020 | 22 |
2021 | 25 |
2022 | 23 * |
(*) Bazı mükellef grupları için %22’e indirilecek.
Kurumlar Vergisi Oranında Neden Bir istikrar Yok?Bunu anlayabilmek için tahsil edilen kurumlar vergisine ve toplam vergi gelirleri içindeki payına bakmak yeterli olacaktır sanırım.
Yıllar | Kurumlar Vergisi Tahsilatı (TL) | Kurumlar Vergisinin, Toplam Vergi Gelirleri İçindeki Payı (%) |
2015 | 37,0 Milyar | 8,0 |
2016 | 46,9 Milyar | 8,9 |
2017 | 57,9 milyar | 9,2 |
2018 | 84,1 Milyar | 11,4 |
2019 | 87,5 Milyar | 10,7 |
2020 | 112,9 Milyar | 11,5 |
Kaynak : Gelir İdaresi Başkanlığı (www.gib.gov.tr)Yukarıdaki tablodan da görüldüğü üzere vergi oranlarının artırılması doğrudan vergi gelirlerinde artış sağlanmaktadır. Hal böyle olunca bütçe dengesini sağlamak için sürekli oranlarla oynanmaktadır.Gerek G20, gerekse OECD ülkelerindeki kurumlar vergisi oranlarına baktığımızda, Türkiye’de uygulanan kurumlar vergisi oranının ortalama değerler civarında olduğunu söylemek yanlış olmaz.Ancak sürekli kurumlar vergisi oranının değiştirilmesi, şirketlerin geleceğe yönelik planlama yapmasını ve vergi yükünü hesaplamasını zorlaştırdığı da bir gerçektir. Bu nedenle stabil bir vergi oranının uygulanması yerinde olacaktır.
İndirim Hangi Mükellef Gruplarını Kapsayacak?Yazımın başında da bahsettiğim gibi kurumlar vergisi oranı bazı mükellef grupları için 1 puan indirilmesini düzenleyen “Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” geçtiğimiz günlerde Meclise sunuldu.Kanun Teklifi ile Kurumlar Vergisi Kanununda yapılacak değişiklik ile;
- İhracat yapan kurumların sadece ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanması,
- Sanayi sicil belgesini haiz ve fiilen üretim faaliyetiyle iştigal eden kurumların sadece üretim faaliyetinden elde ettiği kazançlarına kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanması,hususu düzenlenmektedir.Sanayi sicil belgeli ihracatçılara indirim iki defa uygulanmayacak, ayrıca indirimli oran, KVK Md. 32 kapsamındaki diğer indirimler uygulandıktan sonraki kurumlar vergisi oranı üzerine uygulanacaktır. Bu vergi indirimi de 1 Ocak 2022 tarihinden, özel hesap dönemine tabi olan mükelleflerde ise 2022 takvim yılında başlayan özel hesap döneminin başından itibaren elde edilen kazançlara uygulanacaktır.Bildiğiniz üzere kurumlar vergisinin yasal oranı %20 olmakla birlikte bu oran 2022 yılı için %23 olarak uygulanacaktır. Dolayısıyla, kapsama giren mükelleflerin belirtilen kazançlarına uygulanacak oran 2022 yılı için %22 olacaktır.Yasa teklifinde indirimli oranın sadece üretim ve ihracat faaliyetlerinden elde edilen kazançlara uygulanacağı belirtilmektedir. Bu durumda, ihracat ve üretim dışında başka faaliyetleri olan mükellefler, söz konusu faaliyetlerden elde ettikleri kazançları için indirimli oranı uygulayamayacaktır. Ancak indirimli oran uygulanacak kurum kazancının nasıl tespit edileceğine yönelik bir düzenleme yasa tasarısında yer almamaktadır. Teklifin yasalaşmasına müteakip, ikincil mevzuat düzenlemeleriyle bu konunun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.Aslında uygulamanın nasıl yapılacağından ziyade sorulması gereken bir başka ve daha önemli bir soru daha bulunmaktadır.Yasa teklifinin genel gerekçesinde; üreticinin ve ihracatçının desteklenmesi amaçlanmakta olduğu belirtilmiştir. Ancak geçtiğimiz günlerde 2021 yılı ihracat rakamları açıklandığında, ihracatta yeni rekorlar kırıldığı belirtilirken, ihracatçıların desteklenmesi için kurumlar vergisi oranının indirilmesine rağmen pandemi sürecinden çok daha fazla etkilenen diğer sektörlerde neden böyle bir indirime gidilmediğini sormak yerinde bir soru olur sanırım.Tüm okuyucularına sağlıklı günler dilerim.
