Çocukların Arkadaşlık İlişkileri
Tayfun Eser
Hayatın her döneminde arkadaşlık ya da dostluk kavramları karşımıza çıkar. İnsanlar sosyal birer varlık olduklarından dolayı arkadaşlığa hep ihtiyaç duymuştur. Bu ihtiyaçlık her dönemde olduğu gibi özellikle çocukluk dönemlerinde de karşımıza çıkar.Öyle ki çocukların kişilik ve sosyal gelişimlerinde arkadaşlık ilişkilerinin oldukça önemli katkısı vardır. Özellikle okul döneminde arkadaşlık nedir sorusuna çocukların ilginç cevapları vardır. Çocuklar arkadaşlığı tanımlarken genellikle yardımlaşma, samimiyet, sevgi ve saygı ifadelerine yer verir. Bu terimlerden anlaşılıyor ki sosyal gelişimde arkadaşlık ilişkilerinin gayet doğal bir süreç olduğu anlaşılmaktadır. Hatta bu ikili ilişkiler çocukların arkadaşlarıyla kavga etmesine rağmen ilişkilerin sürmesi, gelişim sürecinin gözlem ve deneyim sürecini oluşturur.Çocuklar genellikle kendilerini tanımlarken arkadaşlarıyla olan ilişkilerinden yola çıkarak bir sonuca varır. Eğer çocuk arkadaşları tarafından komik biri olarak tanımlanıyorsa çocuk ‘Ben komik biriyim’ diye kendisini tanımlayabilir. Bu sebeple çocuklarda ‘Ben’ kavramının gelişimi arkadaşlık ilişkilerindeki yeri oldukça önemlidir.Gelişim sürecinin bir diğer yanı ise ‘Oyun’dur. Çocuklar hayatlarının doğal sürecinde sosyalleşmesini oyun aracıyla sağlar. Gerek fiziksel gerek zihinsel gerekse sosyal açıdan oldukça önemli bir süreç olan oyun sayesinde ikili ve grup ilişkilerinde çocuklar sosyal deneyim kazanır. Böylece her duygu durumunda çocuklar kendilerini ifade edebilme yeteneği kazanmış olur.Kuşkusuz çocukların ilk arkadaşları anne ve babasıdır. 2 yaşına kadar anne ve baba çocuklarının temel gereksinimleri olan güvenlik ve sevgi ihtiyaçlarını karşıladıkları için ebeveynler çocuklarının aynı zamanda en yakın arkadaşlarıdır.2 yaşından itibaren ise çocukluk döneminin sosyalleşme tecrübeleri doğal olarak yaşanmaya başlar. Bu süreçle oyun arkadaşları edinen çocuk paylaşma, sevgi, kızgınlık, liderlik vb. hemen hemen her duyguyla karşılaşır ve her bir duygu ayrı bir deneyimi oluşturarak kişilik ve sosyal gelişimi sağlar. Aynı zamanda çocukların benmerkezci düşünce yapısı bu deneyimlerle dengelenmiş olur.İlkokul döneminde ise grup arkadaşlıkları ortaya çıkar. Bu dönemde çocuklar hem kendilerini tanımlayabilir hem de çevresindeki diğer grup arkadaşlıkları gözlemleyip tanımlayabilir. Bu dönemde benzer özelliklere sahip çocukların bir araya gelerek grup arkadaşlıkları kurması ise gayet doğal bir süreçtir.Bu dönemlerde anne ve babaların dikkat etmesi gereken önemli noktalar vardır. Çocuklarının aşırı koruyucu, kısıtlayan tarzda yetiştiren ebeveynlerin çocukları arkadaşlık ilişkilerinde sorunlarla karşılaşabilir. Unutulmamalı ki hiçbir çocuk arkadaşsız kalacak durumda değildir.Yetişkinlere aşırı bağlı yetiştirme yöntemi son derece zararlı olabileceği gibi bu tarz ebeveyn ilişkileri çocukların gelişimsel dönemlerine de zarar verecektir. Her anne ve baba çocuklarının arkadaşlık kurmasına fırsat vermeli buna uygun ortamlar hazırlamalıdır. Esenlikler dilerim.
Yorumlar