Dünya üzerinde her alanda, her meslekte olduğu gibi muhasebecilik mesleği içinde elektronik uygulamalar her geçen gün daha fazla yer tutmaya devam ediyor.
1980’li Yıllarda elle tutulan defterlerin yerini 1990’ların sonu 2000’lerin başında bilgisayar programları aracılığıyla tutulmasından tutun da, gerek maliye, gerekse de diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan beyanname, bildirim ve yazışmaların, tebligatların, artık elektronik ortamdan yapılıyor olmasına çoktan alıştık.
Son 3 yıldır bilanço usulüne göre defter tutan (maliyece belirlenen küçük esnaf sınırlarını aşan tutarda alım-satım yapan ve bilanço usulüne göre defter tutsa dahi belirlenen büyüklükleri aşan) mükelleflerden bir kısmı defterlerini elektronik ortamdan tutup, hiç kağıt defter yazdırmadan e-defter uygulaması ile sanal mali mühürlerce maliye sistemince onaylatıp, eskiden odalar dolusu arşivlerde saklamaktayken, şimdilerde çoğu zaman bir flaş bellekte veyahut bulut ortamında arşivlemeye başladılar.
Tabi tüm bu işlemler mükellef adına mesleki unvan sahibi Serbest Muhasebeciler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler tarafından gerçekleştiriliyor. Geçtiğimiz günlerde Defter Beyan Sistemi adı altında yeni bir uygulamaya ait detayların yayınlandığı bir tebliğ taslağı yayınlandı.
Tebliğ taslaklarındaki amaç, çıkacak olan bir tebliğdeki uygulamanın, bu tebliğin uygulayıcılarından görüşler alınarak, değişmesi gereken hususların değişmesi, çıkacak tebliğin eksi ve artılarının görülmesi açısından bir kamuoyu yoklamasından ibarettir.
Bu tebliğ taslağına göre, bilanço usulüne göre defter tutan mükelleflerden belirli büyüklüğe erişmiş olanlar için 3 yıldan beri uygulanmakta olan e-defter uygulamasına benzer bir uygulamanın, birden tüm işletme hesabına göre defter tutan, halk tabirinde küçük esnafa, serbest meslek erbabına ve basit usul mükelleflere de uygulanmasını getirecek bir sistemin kurulması ve işletilmesi zorunluluğu getirilecek.
Yani şu an sadece belirli büyüklük ölçülerini aşan bilanço usulüne göre defter tutan mükellefler defterlerini elektronik ortamda tutmaktayken, o büyüklüğü aşmayan bilanço usulüne göre defter tutanlar kağıt ortamında defter tutuyorken, tüm işletme hesabına göre defter tutan mükelleflerin bu zorunluluğa alınacak olması benim mantığıma her zaman desteklediğim elektronik defter uygulamasının baştan başlamak yerine, sondan başlanılması anlamına geliyor.
Yani yüz binlerce bilanço usulü mükellef halen kağıt ortamında defter tutmaktayken, elektronik defter dönüşümü tabanda yer alan küçük esnafa uygulanmak isteniyor. Kamuoyunda elektronik deftere geçilince bu işler daha kolay olacak algısı yaratılmak istense de, bu işin uzmanlık gerektirdiği, bir meslek mensubunca veya meslek mensubu denetiminde yapılmadığında devletin büyük vergi kayıplarına uğrayacağı konusu açık ve net iken, gelen tebliğde mükelleflerin meslek mensubuna imzalatma zorunluluğu olmayanların kendileri bu sisteme dahil olup defterlerini tutabileceği yönünde çıkarılması hedeflenen sözünü ettiğim bu tebliğin en büyük sakıncası olarak karşımıza çıkıyor.
Eminim ki bu uygulama kapsamına girecek olan mükellefler defter tasdik parasından kurtuluyoruz diye sevinecekler ama bence hiç biri defter tutma işlemini kendisi yapamayacak, yapmayacaktır. Defter tutma işlemi her ne kadar bazı kesimlerce elektronik ortama alınsa veya kağıt ortamında olsa hiç fark etmez, kolay gibi görülse de, bir vergi incelemesinde yapılan en ufak bir aykırılığın karşısında büyük cezalarla karşı karşıya kalınabileceği herkes tarafından bilinmektedir.
Bu sebeple bu yazımı okuyan tüm mükelleflere şunu belirtmek isterim ki, meslek mensubu muhasebeciler, mali müşavirler sizlerin mali konularda her türlü konuda başucunuzdaki danışmanınız, yol göstericinizdir, sadece defterinizi tutan, beyannamenizi hazırlayan kişiler olarak görmeyiniz. Yeri geldiğinde bir yatırım yapacakken, bir karar verecekken, telefona sarılıp ilk aradığınız kişidirler.
Muhasebeciler, mali müşavirler, bir işletme, bir işadamı için ışık kaynağıdır, onlardan ne kadar çok ışık alırsanız, o kadar aydınlanırsınız…
