Günümüzde dünyadaki nüfusun yaklaşık yarısını (% 49.7) kadınlar oluşturmaktadır. Dolayısıyla tarihin her döneminde ekonomik ve toplumsal yaşamın bir yanda erkekler varsa, öbür yanında da kadınlar vardır. Ancak kadınların ekonomik yaşama katılımları ile toplumsal ve ekonomik kalkınmadan yararlanma düzeyleri, doğru orantılı değildir. Bu durum her ne kadar ülkelerin gelişim düzeyleriyle ilişkilendirilse de genelde kadınların tüm toplumlarda erkeklerin gerisinde kaldıkları bir gerçektir. Bu görüş ışığı altında Türkiye de kadının adı nerelerde ve kaçıncı sırada rakamlarla onu irdelemek istiyorum
Dünya Ekonomik Forumu'nun Kadın Erkek Eşitliği Karnesi'ne göre, Türkiye aldığı düşük notla 134 ülke içinde sondan 9'uncu sırada...
TBMM'nin 550 milletvekilinden yalnızca 48'i kadın: 2007 genel seçimleri sonucunda, kadınların parlamentoya katılım önceki dönemlere göre yüzde 100 artış göstermiş olsa da bu oran, gerekli olan eşit temsilden çok uzak.
Parlamentoda grubu bulunan siyasi partilerin karar organlarında yer alan kadın sayısı ise BDP'de yüzde 39,5, CHP'de yüzde 20,6 AKP'de yüzde 17 ve MHP'de yüzde 4.
Parlamentolarda kadın oranı dünya ortalaması yüzde 18,4 iken, Türkiye'de yüzde 9,1. İşte bu oranla 181 ülke içinde 105'inci sıradayız. Bakanlar Kurulu'nun 25 üyesinden sadece ikisi kadın.
Türkiye'de bütçenin planlanması konusunda çalışan Plan Bütçe Komisyonu'nun 40 üyesi arasında kadın vekil yok!
Türkiye'de toplam sayısı 16 olan Büyükşehir Belediyeleri arasında kadın başkan yer almıyor. 2903 Belediye Başkanı'ndan yalnızca 26'sı kadın. 32 bin 392 Belediye Meclis Üyesi'nin sadece bin 471'i kadın.
3 bin 281 İl Genel Meclisi Üyesi'nden ise yalnızca 115'i kadın. Her 100 muhtardan sadece 2'si kadın.
Mayıs 2008 itibariyle, Türkiye'de 155 Vali arasında tek bir kadın yok; yalnızca beş Vali Yardımcısı ve 16 Kaymakam kadın. Türkiye'nin 177 büyükelçisinden sadece 18'i, 65 başkonsolosundan 11'i, dış temsilciliklerde görev yapan diplomatik statüye sahip 1062 personelden 300'ü kadın.
Türkiye'nin üyesi olmayı hedeflediği Avrupa Birliği'nde her 100 kadından 59'u çalışırken, bu sayı Türkiye'de sadece 22.
Araştırmalar kadın istihdamındaki 5 puan artışın yoksulluğu yüzde 15 azalttığını gösterirken Türkiye'de çalışma çağındaki kadınların yüzde 62'si yani tam 12 milyon kadın ev işleriyle meşgul.
Çalışan 100 kadından 42'si tarım sektöründedir ve neredeyse tamamı hiç ücret almadan çalışıyor. Kentlerde yetişkin her 100 kadından sadece 20'si işgücüne katılıyor, işgücünün dışında kalan kadınların yüzde 62'si bunun nedeni olarak tam zamanlı ev kadını olmalarını gösteriyor.
Çalışan her yüz kadından 58'inin hiçbir sosyal güvencesi yok.
Ülkemizde her 100 işverenden yalnızca 6'sı kadın.
Gayrimenkullerin sadece yüzde 9'u kadınlara ait.
Ekonomik büyüklüğü ile dünyada 18'incı sırada yer alan Türkiye, kadınların ekonomiye katılımında sondan 4'üncü.
26 Müsteşar arasında hiç kadın yok. Cumhuriyet tarihinde60 hükümette 1,590 bakan görev yapmış, bunların 16'sı kadın. 103 rektörün 5'i, 185 büyükelçinin 21'i kadın.
Disk, Türk-iş, Hak-iş, kamu-sen, memur-sen, tobb, müsiad ve tesk yönetim kurullarında hiç kadın üye yok.
Türkiye'de ortalama yaşam süresi, kadınlarda 66 erkeklerde 64 yıl olmasına karşın nüfusun % 49,5 i kadınlar %50,5 i erkeklerden oluşuyor. Çalışabilecek durumda olan kadınların dörtte üçü işsiz.
15 yaş üzeri kadınların % 20 si okumak-yazmak bilmiyor. Erkeklerde bu oran %7
İlginç bir istisna, Akademik görevlerde kadınların payı Avrupa ülkelerinin çok üzerinde. Türkiye'deki Profesör ve Doçentlerin yüzde 30 u kadın. Avrupa'da bu oran % 15 kadar. Türkiye'de Üniversite yönetimine bakıldığında iş değişiyor. 165 Rektörden sadece 9 u kadın. ( %5)
Türkiye'de Devlet memurlarının da %40 kadarı kadın ancak 3 bin üst düzey kadronun 600 kadarı kadınların elinde, yani %20 kadar. Oysa üst düzey Devlet yönetim kadrolarına bakıldığında Avrupa'da kadınların oranı %40 ın üzerinde.
Türk Silahlı Kuvvetlerindeki 40 bin Subay içerisinde 1400 kadın subay var. (% 3,5) ancak kadın general yok.
Peki muhasebe mesleğinde durum nasıl ?
CİNSİYET SM SMMM YMM TOPLAM
ERKEK 9,784 55.606 3.914 69.305
KADIN 2,010 20.658 285 22.953
TOPLAM 11,794 76,265 4,199 92,258
SM- serbest muhasebeci;
SMMM-serbest muhasebeci mali müşavir,
YMM-yeminli mali müşavir.
Bu haftaki araştırma yazımı ulu önder M.Kemal ATATÜRK'ÜN kadınlarla ilgili sözüyle bitirmek istiyorum.
"Zaman ilerledikçe, ilim geliştikçe, medeniyet dev adımlarıyla yürüdükçe; hayatın, asrın bugünkü gereklerine göre evlat yetiştirme'nin güçlüklerini biliyoruz. Anaların bugünkü evlatlarına vereceği terbiye, eski devirlerdeki gibi basit değildir. Gerekli özellikleri taşıyan evlat yetiştirmek, pek çok özelliği şahıslarında taşımalarına bağlıdır. Bu sebeple kadınlarımız, hatta erkeklerden daha çok aydın, daha çok feyizli, daha fazla bilgin olmaya mecburdurlar!"
* Rakamlar, CEDAW Sivil Toplum Yürütme Kurulu ve TCK Kadın Platformu Raporu ve KADER İstatistiklerinden alınmıştır.
