Geçen hafta ihmale maruz kalan çocukların neler yaşadığından bahsederek, çocuklara bakmakla yükümlü ailelerin kendi çocuklarına yaşattığı ihmalin yarattığı olumsuz etkilerden söz ettik. Bu haftaki konumuz ise son derece üstünde durulması gereken önemli bir konu olan istismar vakalarından bahsedeceğiz.
İhmalde olduğu gibi istismar vakalarını da ibretle duyuyoruz. Devletimizin tüm birimleri istismara karşı etkin önleyici çalışmalarını sürdürmektedir. Bu anlamda istismarı önlemek ihmalde de olduğu gibi görev başta ailelere düşmektedir. Okul ve Aile işbirliği ile hem ihmali hem de istismarı önleme çalışmaları kapsamında farkındalık çalışmaları sürmektedir. İstismardan devam edelim.
Dünya sağlık örgütünün tanımına göre çocuk istismarı, sorumluluk, güven veya güç ilişkisi bağlamında çocuğun sağlığına, yaşamına, gelişimine veya onuruna fiilî ya da potansiyel bir zarara neden olarak fiziksel ve/veya duygusal kötü muamele, cinsel istismar, ihmal veya ihmalkâr muamele yahut ticarî veyahut da diğer sömürünün her tür biçimini oluşturmaktadır. (WHO Raporu, 1999).
İhmalde de olduğu gibi istismarın da çeşitleri vardır. Bunlar, fiziksel, duygusal ve cinsel istismardır. Bu hafta fiziksel istismardan ve duygusal istismardan bahsedeceğim. Cinsel istismara ise ayrı bir parantez açıp daha detaylı bir şekilde haftaya ele alacağım.
Fiziksel istismardan başlayalım. Fiziksel istismar çocuğa yönelik fiziksel şiddettin her türlüsüdür. Vurma, tekmeleme, tokat atma, sarsma, ısırma gibi fiziksel şiddet olduğu gibi şiddetin boyutu hayati tehlike oluşturacak şekilde de olabilir.
Duygusal istismar ise çocuğa yönelik uygulanan aşağılama, küçük düşürme, korkutma, alay etme, ayrımcılık yapma gibi tamamen çocuğun ruhsal durumunu olumsuz etkilemeye yönelik davranışlardır. Fiziksel istismar bulunmadan uygulanan bir şiddet türüdür.
Cinsel istismar ise çocuk ve yetişkin arasındaki temas ve ilişkinin, erişkin bir kişinin cinsel uyarımı için kullanılması cinsel istismar olarak tanımlamaktadır. Cinsel istismar diğer istismar türleri arasında saptaması en güç olan istismar türüdür. Özellikle cinsel istismara ayrı bir sayfa açmamın sebebi cinsel istismarın içinde hem fiziksel hem de duygusal istismarın da yer almasıdır. Bu konuyla alakalı olarak alınacak önlemleri gelecek hafta yazacağım.
Fiziksel ve Duygusal istismara uğrayan çocuklar yaşadığı travma sebebiyle uzun yıllar üzerinden etkilerini atamayacağı izler taşımaktadır. Kendini hem duygusal hem de fiziksel müdahalelere karşı koruyamayan çocuklar yaşadığı istismarla birlikte kendine güvenemeyen, içine kapanık, sosyal çevresine kapalı, iletişim kurmakta güçlük yaşayan, kendini ifade edemeye, hayır diyememe gibi birçok kişisel ve sosyal bozukluklar yaşamaktadır. Bu durum evlilik hayatından meslek hayatına kadar her alanda etkisini olumsuz olarak gösterir.
Aileler çocuklarına sözde terbiye vermek için uyguladığı duygusal ve fiziksel istismarın sonuçları çocukların kalan hayatlarında derin izler taşımasına sebep olduğunu unutmasınlar. Aynı zamanda çocuklarını sosyal çevreden gelecek istismara karşı da korumaları gerekmektedir. Unutmayın ki istismar sadece aile içinde değil, çocuğun sosyal çevresi tarafından da gelebilir.
Çocuklar istismardan kendini koruyabilmesi için onlara öğretebileceğiniz en önemli olgu güven ve kendini ifade etme becerileridir. Her iki olguyu çocuklara öğretebilmek için ise ailelerin çocuklarına sevgiyle yaklaşması gerekir. Sağlıcakla kalın.
