Kayıt dışılığı önlemek amacıyla, vergi kanunlarında tahsilat ve ödemelerin finansal kurumlar aracıyla yapılmasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Vergi kanunlarında yapılan bazı düzenlemeler, vergi mükellefi olmayanları da kapsayabilmektedir. Belirli bir tutarı aşan tahsilat ve ödemelere getirilen tevsik zorunluluğu da vergi mükellefi olanlar için geçerli olduğu gibi vergi mükellefi olmayanlar için de geçerlidir.
7524 sayılı Kanun ile Vergi Usul Kanununun “Yetki” başlıklı mükerrer 257 nci maddesinde yapılan değişiklikle, mükellef olmayanlara da tahsilat ve ödemelerini banka ve benzeri finans kurumları üzerinden yapma zorunluluğu getirilmesine yönelik Hazine ve Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.
Bu kapsamda, 18/10/2024 tarihinde yürürlüğe giren Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile nihai tüketiciler dahil mükellef olmayanlar da tevsik zorunluluğu kapsamına alınmış olup daha sonra yapılan bir düzenleme ile de 7.000 TL olan tevsik zorunluluğu sınırı 30.000 TL’ye çıkarılmıştır.
Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların yapacakları, 30.000 TL’yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.
Tevsik Zorunluluğu Kapsamında Olanlar,
Vergi Usul Kanununa göre;
• Birinci ve İkinci Sınıf Tüccarlar,
• Serbest Meslek Erbabı,
• Kazançları Basit Usulde Tespit Edilenler,
• Defter Tutan Çiftçiler
• Vergiden Muaf Esnaflar,
• Mükellef Olmayanlar (Nihai Tüketiciler Dahil),
tevsik zorunluluğu kapsamındadır.
Aracı Finansal Kurumlar,
Tahsilat ve ödemelere aracılık eden;
• Bankalar,
• 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında yetkilendirilmiş ödeme kuruluşları,
• Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi,
aracı finansal kurumlardır.
Tevsik Zorunluluğunun Kapsamı ve Tutarı,
Tevsik zorunluluğu kapsamında olanların yapacakları, 30.000 TL’yi aşan tutardaki her türlü tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapmaları ve bu tahsilat ve ödemeleri söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik etmeleri zorunludur.
Mükellef olmayanların kendi aralarında yapacakları işlemlerin tutarı, 30.000 TL’yi aşsa dahi tevsik zorunluluğu kapsamı dışındadır.
Bu kapsamda;
• Her türlü mal teslimi veya hizmet ifasına ilişkin tahsilat ve ödemelerin,
• Avans, depozito, pey akçesi gibi suretlerle yapılacak tahsilat ve ödemelerin,
• İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemelerin,
30.000 TL’yi aşması durumunda, aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması ve bu işlemlerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.
Mükellef Olmayanların Tevsik Zorunluluğu,
Mükellef olmayanlar da, tevsik zorunluluğu kapsamında olanlardan yapacakları alımlarına ilişkin 30.000 TL’yi aşan tahsilat ve ödemelerini aracı finansal kurumlar kanalıyla yapacaklardır.
Örneğin, kamu kurumunda memur olarak çalışan (A) evinde kullanmak üzere, beyaz eşya perakende ticareti ile uğraşan (B) Ltd. Şti.’den 35.000 TL tutarında bir televizyon satın almıştır. Söz konusu televizyonun tutarı 30.000 TL’lik haddi aştığından bu işleme ait tahsilat ve ödemenin aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması gerekmektedir. Söz konusu tahsilat ve ödemede tevsik zorunluluğuna uyulmaması durumunda memur (A) ve (B) Ltd. Şti.’ye ayrı ayrı ceza kesilecektir.
Banka Hesabı veya Kredi Kartı Bulunmayanların Tevsik Zorunluluğu,
Tevsik zorunluluğu kapsamındaki ödemelerin tahsilatı yapanın hesabına, bizzat aracı finansal kurumların şubelerine gidilmek ve işleme ait açıklamalara da yer verilmek suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda, tevsik zorunluluğuna uyulmuş sayılacaktır.
Örneğin; herhangi bir banka hesabı veya kredi kartı bulunmayan (C), mobilya perakende ticareti ile uğraşan (D) Ltd. Şti.’den 44.000 TL tutarında bir masa satın almıştır. (C) söz konusu ödemeyi gerçekleştirmek için (D) Ltd. Şti.’nin hesabının bulunduğu bankanın bir şubesine gitmiş, işleme ait açıklamalara yer vermek ve karşılığında banka dekontu almak suretiyle ödemeyi yerine getirmiştir. Bu durumda tevsik zorunluluğuna uyulmuş sayılacak ve (C) ile (D) Ltd. Şti.’ye ceza uygulanmayacaktır.
Tevsik Zorunluluğu Kapsamında Belge Düzeni,
Aracı finansal kurumlar kanalıyla yapılması zorunlu bulunan tahsilat ve ödemelerde aracı kurumlarca düzenlenen;
• Dekont,
• Hesap bildirim cetveli,
• Alındı belgesi vb.
belgeler tahsilat veya ödemenin tevsiki sayılacaktır.
İşletme Ortak ve Personeline Yapılan Ödemelerde Tevsik Zorunluluğu,
Personele ilgili ayda yapılan ücret, tazminat, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü ödemenin kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarının 30.000 TL’yi aşması halinde söz konusu ödemelerin aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması ve ödemelerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir
İşletmelerin kendi ortakları ve/veya diğer gerçek ve tüzel kişilerle yaptığı her türlü tahsilat ve ödemelerin 30.000 TL’yi aşması durumunda, aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması ve bu işlemlerin söz konusu kurumlarca düzenlenen belgeler ile tevsik edilmesi zorunludur.
Aynı Günde Aynı Kişi veya Kurumlarla Yapılan İşlemler,
Aynı günde aynı kişi veya kurumlarla yapılan işlemlerin toplam tutarının 30.000 TL’yi aşması durumunda, işlemlerin her biri işlem bazında belirlenen haddin altında kalsa bile, aştığı işlemden itibaren işleme konu tahsilat ve ödemelerin de aracı finansal kurumlar aracılığıyla yapılması zorunludur.
Kısım Kısım Yapılan Tahsilat ve Ödemeler,
Tahsilat ve ödemeye konu işlem tutarının tevsik zorunluluğu kapsamında 30.000 TL’yi aşması halinde, bedelin farklı tarihlerde kısım kısım ödenmesinde işlemin toplam tutarı dikkate alınacak ve her bir tahsilat ve ödeme, tevsik zorunluluğu kapsamında aracı finansal kurumlar aracılığıyla gerçekleştirilecektir.
Yazımızın devamı önümüzdeki hafta sizlerle olacak.
